Bitlis Aziz Üniversitesi (BEÜ) Akademisyen Sosyolog Prof. Dr. Yoksulluk Palabıyık, sarsıntı bölgesindeki biber dolması ve kasıtlı selen ve paylaşımlara özen çekerek, “Deprem bölgesindeyim, depreme dair provokasyonların hepsi dolma” dedi.

Zelzele bölgesinde olan Toplum Bilimci Palabıyık, hareket bölgesindeki provokatif paylaşımların ekseriytının yalan ve maksatlı olduğunu, bu sebepten istirdat ekiplerinin çok sayıda dava yaşadığını, falsolu ihbarlar cihetiyle ant kaybettiklerini anlatım etti. Türkiye’nin yaşadığı yıkıcı kıran sonrası göstermiş olduğu başarım ile dünyaya kıyamet sosyolojisi dersi verdiğini belirten Palabıyık, “Yer Sarsıntısı bölgesindeyim, çokça iri aynı yadımlama yaşandı. Bu süreci sezmek ve depremzedelere arkalama edebilmek için bölgeye geldim. Zira Van depremini hayatiyetli biriyim. Bütün kurtarma ekipleri tekmil işlemler çıkarıyor, doğrusu bu başarıları ekrandan bile strateji ediyorsunuz. Zelzele bölgesinde olduğumuz üzere bir nice veri göremedim. Ancak hele ara sıra yerlerden yapılan paylaşımların kurtarma ekibine yoğun ahit kaybı yaşattığını biliyorum. Irak mesafelere birlikte evvel anlardan itibaren gidildi. Yollar çökmüştü, o sebepten helikopterler ile müdahaleler ve erzak transfer gerçekleştirildi. Cümle bunlara karşın provakatif paylaşımların ardı arkası gelmedi. Deprem bölgesindeki illerin hepsine geçtim, mütenevvi çalışmalara katıldım. Depreme dair provakatif paylaşımların bütünü biber dolması ve kasıtlı haberden başka tıpkısı husus değil” dedi.

“Provakatif paylaşımlar kurtarma ekiplerine ağır antlaşma kayıpları yaşatıyorlar”

Maksatlı paylaşımların kurtarma ekiplerine zaman kayıpları yaşattığını belirten Prof. Dr. Palabıyık, “Depremin anında arkası sıra herkesten evvel bir mekanda ve alanda mevcut insanlar birbirlerine yardıma koştu. Hiçbir fark gözetilmeden evvel yıkımlara müdahaleler içtimai teşkilatlanma ile yapıldı. Kurtarma ekipleri ise bildirme fazla hile paylaşımlarla mücadele etti. Zira doğruluğu sıfır paylaşımlar ekiplere haddinden fazla aşkın devir kaybettirdi. İlk andan itibaren Malatya’de olan ekipler bu konuda çokça aşkın husus söylediler. Ayrıca bire bir kapsam Hatay’birlikte bile yaşandı. Enkazlara müdahale edilmediğine dayalı haberlerin aslı yoktu. Sunu ilkin yaşanan erişim sorunları sebebiyle ekiplerin yaşadığı devir kaybı bu sorunun oluşmasına faktör oldu. O illerdeki kurtarma ekipleri üstelik enkaz altında kaldı buna rağmen aileleri enkazdayken kurtarma ekiplerine katıldılar. Yollar bölünmüştü, pahal emek araçlarının şehirlere girişi sunu ilkin türlü olmadı. Yollar çöktüğü üzere aheste araçlar ilerleyemedi. Karayolları ise Iblağ bakanlığı bünyesinde tezce çalışmalara başladı ki o çalışanların üstelik tıpkı kısmı çöküntü altında kaldı yahut aileleri de kriz altında kaldı. Buna karşın kâffesi görevini yerine getirdi. Çökme altında aileleri kalan polisler ve diğer amme gurur mensupları görevlerini yaptılar. Bu çokça baskı benzeri durumdu” ifadelerini kullandı.

“WhatsApp ve Twitter kurtarma ve provakasyon merkezi oldu”

“Kriz zamanlarında genişlik sorunlu konulardan birisi akıllıcasına bilgidir” diyen Palabıyık, şöyle bitmeme etti:

“Akıllıcasına bilgiyi engellemenin adına teyit edilmeyen bilgiler ortaya çıkarılır ve sonunda bilginin doğruluğu üstelik sorgulanmaz. Böylecene makul bilgiler kaybolur gider. Özellikle Twitter ve WhatsApp gruplarından dolaşan bilgilerin yarısından ilavesi doğru değildir. Fakat bu bilgilere doğruymuş üzere emin çünkü akse dönemlerinde bilgilerin doğruluğunu sorgulayacak veya sorgulatacak devir yoktur. Bunun üzere kurulan Dezenformasyon Başkanlığı de tamam bu süreçle savaş etmektedir. Alelhusus bulunduğum bölgede bu kök içtimai iletişim araçları alanlarından elde ettiğim içtimai iletişim araçları bilgilerinin ekseriyatının doğru olmadığı gördüm. Verilen adreslerde yahut gıcırı bükme telefonlarda hiçbir değer alamadım. Ekiplerin gittikleri alanlarda dahi böyle binalar yoktu. Bölgeye yardım getirenlerin bazıları AFAD namına kendilerine gıcırı bükme telefon numaraları ile çalıştıklarını amma arasında kaldıklarını ifade ettiler. AFAD ve Kızılay ile alay malay etkin yahut farklı kamu kurumlarıyla birlikte akıntı fail STK’lar ise işlerini kalburüstü hile ile namına getirdiklerini ve oldukça gerekseme sahiplerine ulaştıklarını anlatım ettiler. Emretmek ki sosyal medya hem kaos hem dahi düzene bütünleşmiş olabiliyormuş.”

“Enkazlara gidilmedi yalanları çoğaldı”

Enkazlar ile müntesip açıklama fail Palabıyık, “Enkazlara gidilmediğine dayalı istihbarat yapıldı, işin aslı beş altı başlıkta değerlendirilmelidir. Örneğin ekipler enkazlara gittiklerinde sıcaklığın fikir olduğu ölçümlerde elan faziletkâr şule ölçümleri tercih ediliyordu. Zira arama istirdat ekipleri vefat fail kişinin kapalı alanda kalması sebebiyle şule ölçümünün bağan olduğunu, mesai sonrası ölüm fail kişiye ulaştıklarını ve sıcaklığın ise vefat eden kişinin kaldığı vabeste alandan kaynaklandığını belirtmişlerdi. Bu sebepten enkazlara gidilmediğine dair dalavere haberler yapıldı. İlk başlarda site içi yıkımlardan ve erişim sorunlarından yağlık bazen enkazlara ulaşılamadı. Ayrıca mukassem yollar ve tarif cihetiyle yavaş vesait giremedi. Antrparantez bitişik illerin hepsinde yadımlama vardı. Yardım ancak alarga gelebildi. Sunu aşağı avlu belirtisini dahi önemseyerek çalıştılar. Şahsen tanık olduk. Şule ile alay malay curcunalı olması gerekiyor, istirdat ekipleri gelişigüzel cins süreci bu şekilde taharri ediyorlar. Alelhusus aramada geçer eğitilmiş hayvanat çok başarılı işlemler çıkarıyorlar. Genişlik ücra yerlere ise alelhusus askeriyeye ilgilendiren helikopterler ile gidildi. ve çalışmalar orada da yapıldı. Köylerin yolları bozulmuş yahut yollar yıkıma uğramıştı. Vesait ile gitmek tür değildi. Bu sebepten özellikle sonrası için enkazlara ulaşılamadığına dair haberler tıraşçı ve yalandı” diye niteleyerek konuştu.

“Defin ika süreci bile Kült tarafından yönetildi”

Emrihak edenlerin defin edilmesine dair Palabıyık, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Defin süreci ile müteallik mütenevvi spekülasyonlar vardı. Hele kırsal alanlarda sorunlar yaşandı, zira ulaşım kırıcı sorunluydu. Kimse görmeden kıymetlendirme yapmasın. Memat edenlerin belirlenmesinde ilgililer görev yapıyordu. Hastanedeki isimleri tek biricik tabaka edildi. İsimsiz bırakılmama gayreti çokça önemliydi. Tamam irtihal edenler İslami usullere bakarak defnedildi. Hem din yetkilileri hem de kesim seydaları bu süreçte fariza yaptılar. Kefenlemeye dayalı mesail güdük sürede giderildi filhakika tezelden defin yapılamadı zira etiket belirlemeleri yapılacaktı. Bu süreçte kefenlerin bölgeye gelmesi sağlamdı ve hem karı hem dahi ayvaz gassallar görevlerini namına getirdi. Birçok ilin diyanet görevlileri de vefat etmişti. Başka şehirlerden gelen ekipler bu süreci yönetti. Bilmediğimiz tıpkısı şehirde hareket simultane alelacele işleri için yolmak benzer değil amma devletimiz süreci başarıyla yönetti.”

“Cumhurbaşkanımızın ziyareti yüce tıpkı güdeleme sağladı”

“Aynı kriz anında sunma belirleyici olaylardan biri dahi yöneticilerin halkın arasında olmasıdır. Hem yaşam şartlarına zevcelik edilir hem bile agâh evet” diyen Palabıyık, “Cumhurbaşkanımızı ve mücahede arkadaşları acilen hareket bölgesine geçtiler, görev taksimi yaptılar ve ahali ile ayrımsız araya geldiler. Tabii canları yanan vatandaşlarımızın feryatları olacaktı, bu haddinden fazla doğaldı. Amma tüm yöneticilerimizin yaptığı yegâne tekebbür, vatandaşlarımıza tutmak ve acılarını katılmak oldu. Devletimiz müşfik yüzünü gösterdi ve her şartta halkının beraberinde olacağını ispatladı. İlk aşamada gidilememesinin ana sebeplerini yukarıda anlatım ettim. Bu kadar yıkmacı aynı depreme rağmen devletimizin kudreti, vatandaşlarımız vasıtasıyla şahsen hissedildi. Hele ısınma ve otağ sorunun evvel tam olduğu süreçte Cumhurbaşkanımız vacip talimatları verdi. Çünkü bizzat şartları kendisi gördü. Deminden konteynırlar geliyor, elektriğe dayalı mesail çözülüyor. Liderin, halkının beraberinde olması genişlik hayatiyetli ayakta kalma sebebidir” dedi.

“Suriyelilere ve sıradan çocuklara dayalı biber dolması istihbarat yapıldı”

Suriyelilere dair yapılan haberlerin da ekseriytının dolma olduğunu belirten Palabıyık, “Akse sürecinde halkı birbirine düşürmeye çalıştılar amma çokça şükür başaramadılar. Onlarda gerileme altında kaldı ve birçoğu birlikte kurtarma çalışmalarına katıldı. STK’ların düzenlediği yeme-içmece dağıtım sürecinde görev yaptılar, çünkü onlar dahi evsizdi. Yardımların onlara gittiğine yönelik ve devletin kendi vatandaşlarını görmezden geldiğine dayalı biber dolması istihbarat ve kışkırtılmış eylemler bile oldu. Bunların tamamı dolma haberlerdir. Izzet, temas yurttaşına ayrımsız mesafededir ve değme yurttaş celal için kıymetlidir. Ayrıca çocuklara dair birlikte çeşitli dalavere istihbarat yapıldı. Aynı defa çöküntü başında düzenlilik güçleri yer alıyordu. UMKE eşliğinde ambulansa götürülen bebekler ve çocuklar asayiş görevlileri eşliğinde yola çıkıyordu. Bu nitelik çabucak aile bakanlığına bildiriliyordu. Böylelikle ev bakanlığı tam tedbirleri alıyordu. Sürecin işleyişi böyleydi. Bizzat tanık oldum” diye niteleyerek konuştu. – BİTLİS