Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, İnşaat Maliyet Endeksi Temmuz 2021’de almanak yüzdelik 44,76 arttı.
Güncel meydan fiyatları üzerinden illere göre yapım maliyeti hesaplama hizmeti veren insaathesabi.com’un verilerine bakarak, Mart 2020’den bu yana demirde TL bazında yüzdelik 153 ve dolar bazında yüzde 75, PVC’birlikte TL bazında yüzdelik 305 ve dolar bazında yüzdelik 180 artım yaşandı. İnşaat malzemelerinin pandemiden bu yana döviz ve TL bazlı karşılık artışı kıskacında olduğunu vurgulayan insaathesabi.com Müessis Ortağı, İnşaat Angarya. Mühendisi ve SPK Lisanslı Emlak Değerleme Uzmanı Mikail Kişmiri, “Hammaddenin yanı sıra, navlun fiyatlarında 1 yılda yüzdelik 500’ü aşan, ithal ürünlerde bile 2018’den bu yana yüzde 300’e varan yükselişler, satma fiyatlarını tetikledi. Temenni, kiralık eve kaydı. Yer, talebi karşılayamayınca kiralık evlerin tansiyonu yükseldi. Maliyet artışları durmadığı müddetçe kiralık sülale krizi güncelliğini koruyacak” diyerek konuştu.
Hammadde fiyatları artmaya bitmeme ediyor
Maliyet artışının illere ve mergup gereç türüne bakarak tahavvül gösterdiğini belirten Karaca, hammaddedeki artışın çarpık çurpuk niteliksiz durmayacağını söyleyerek şunları paylaştı:
“Türkiye genelinde umumi inşaat maliyetlerinin akıbet 1 yılda yüzde 40 ila 120 beyninde arttığını görüyoruz. Fakat bu oranlar az çok umumi bire bir yaklaşım sunuyor. Çipo örneği üstünden ele alalım: Kasım 2020’da 490 dolar olan demirin titrem fiyatı, mayısta yani 6 kamer bilahare 740 dolara imdi. Döviz bazında yüzdelik 50 değer artışı yaşandı. Mavera yandan kasım ayında 7,80 olan dolar kuru mayısta yüzde 9 artarak 8,50’ye yükseldi. TL bazında kıymet tekrar yüzdelik 60 arttı. Böylecene aradan 1 yıl geçmeden TL bazında gene yüzde 60 artış oldu.”
‘Pandemide yavaşlayan istihsal, 2021’de talepleri karşılayamadı’
Navlun fiyatlarında 10 kata varan artışların üstelik hammadde fiyatlarına yansıdığını belirten Karaca, “Pandemide bir nice bölüm üretim yapmadı, tüketicilerin ihtiyaçları birikti. Aşılamanın yaygınlaşmasıyla kısıtlamalar gevşemeye başladı, siparişler çoğaldı. Bilcümle sektörlerde üretim faaliyetleri tıpkısı anda başlayınca siparişleri taşıyacak konteyner seçmek güçleşti. Teşrinievvel 2020’da Çin’den 2 bin dolara mevrut benzeri konteynerin fiyatı, bugüne geldiğimizde 13 bin dolar civarına çıktı. De fiyatlar artmaya bile bitmeme ediyor. İnşaat projelerinde geçer ithal ürünler da döviz arık ve TL bazlı kıymet artışlarından etkileniyor” ifadesinde bulundu.
Arsıulusal piyasaların Türkiye’ye etkisi
Uluslararası piyasaların Türkiye’deki yapım sektörüne etkileri incelendiğinde, navlunun birlikte hammadde fiyatlarındaki artışın öne çıktığını söyleyen Kişmiri, öne sâdır hammaddeleri şöyle anlattı:
“Bin metrekarelik bire bir yapıda kısaca 50 titrem yani kısaca 400 bin TL’lik çipo kullanılıyor. Cıvıltı kablolarının tamamının ortamında bakır var ki bakırın fiyatı son 1,5 yılda yüzdelik 150 arttı. İskeleden bina kaplamasına, kapıdan pencereye inşaatta güçlü çokça yerde mergup alüminyumun fiyatı ise akıbet 1,5 yılda 2,5 intaç arttı. İnşaatlarda doğrama ve pimaşlarda makbul PVC ise 3 kata yakın göre fiyatı arz haddinden fazla mütezayit malzemelerden biri oldu.”
İnşaat maliyeti hesabında yüzdelik 98 adalet oranı
Yerli ürünlerin üstelik fiyatının arttığını belirten Yağız, bu durumu şöyle açıkladı:
“Türkiye’dahi piyasası 50 TL olan bir yayın, Avrupalı aynı şeriklik aracılığıyla 10 Euro’evet yani kabaca 100 TL’ye satılıyorsa, yerli üretici yüzünü henüz çok mülk kazanacağı sıkıntılı dışı satışa çeviriyor. Cumhuriyet Altını tarihinin ihracat rekorunu kırmamız, bilcümle üstelik bu yüzden. Türkiye’den tıpkı alıcı ihtimal ürünü yerli üreticiden matlup ama o ürün artık 100 TL’den veriş buluyor, o yüzden fiyatı birlikte otomatikman artıyor. Ayrıksı yandan pandemiden geçmiş 6 kamer vadeli eş yapmayı kabul eden üreticiler daha çok ödemeyi nakit alıp teslimatı 2-3 ay sonra yapmaya başladı çünkü mal yetiştiremiyor.”
Maliyet artışını illere ve mergup materyal türüne göre hesapladıklarına değinen Kişmiri, “Toptan piyasayı, hammadde fiyatlarını, döviz kurlarını, malzemelerin fiyat değişkenliklerini 81 el üzere değişik strateji ediyoruz. Türkiye’dahi inşaat maliyet yazılımı olan biricik firma namına yüzdelik 98 doğruluk oranları elde ediyoruz” dedi.
İnşaatta şita sert geçecek
Bodrum’bile kiralar 10’a katlandı: 45 metrekare evin kirası 5 bin teklik
Finansal isticar sektöründe kar artışı devam ediyor
