Abluka altındaki Gazze Şeridi’nde Filistinli çiftçiler, bölgenin heybetli anlaşma kaynaklarından biri olan hurma ağaçlarına dadanan “kırmızı palmiye böceği” ve abuhava değişikliğinin aksi etkileriyle meyvelerin hala olgunlaşmaması üzerine boğuk eyyam yaşıyor.

Hurma ağaçlarının gövdesine yerleşen “kırmızı palmiye böceği” bire bir süre sonra ağaçların gövdesini oyarak kurutuyor.

Gazze Şeridi’nde kestirmece 10 sene ilk görülmeye başlanan “hurma ağaçlarına dadanan haşereler” sorunu serencam yıllarda hükümet ve özel kurumların yürüttüğü çalışmalarla az buçuk gerilese üstelik haşerelerle mücadele meselesi ağız ağıza cingöz değil.

Çevre uzmanları, al palmiye böceklerinin tamamen bulunmayan edilmesinin imkansız olduğunu tabir ediyor.

Filistinli çiftçiler, bire bir yandan hurma ağaçlarına yerleşen haşereler özge yandan dahi bu yıl yaz mevsiminin geç gelmesi zımnında hurmaların elan olgunlaşmamasından şikayet ediyor.

Bu durum, dünya genelindeki iklim değişikliğinin yansımalarıyla de yüz yüze olan çiftçilerin endişelerini artırıyor.

Al palmiye böceği ile mücadele kampanyaları

Gazze’deki Filistin Ekincilik Bakanlığı, ilişik kurumlarla teşrikimesai içerisinde al palmiye böceğiyle savaşım kampanyaları yürütüyor.

Tarım Bakanlığı Sözcüsü Ethem el-Besyuni, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bazen bahçelerde baştan görülmeye başlansa da çiçek boyası palmiye böceğinin esbak yıllara göre yayılımının çokça azaldığını söyledi.

Besyuni, “Bu dokuncalı afetin tamamen sonlandırılması imkansız. Ancak ağaçların güvenliğini sağlamak amacıyla bu haşerelerin yayılımı sınırlandırılabilir.” dedi.

Ağaçların bakımı ve ilaçlanması şanlı

Kırmızı palmiye böceğiyle mücadelede izleme ve bakımın koskocaman olduğuna dikkati çeken Besyuni, zayıf ağaçların ilaçlanmasının ihmal edilmesi halinde yayılmanın artacağını ve bunun üstelik ağaçların ölümüne hastalık olacağını vurguladı.

Besyuni, Tarım Bakanlığının 2015-2020 yıllarında kırmızı palmiye böceğiyle savaşım üzere etraflı soluklu programlar uyguladığını hatırlattı.

Program kapsamında sahada strateji yapıldığını, hurma ağaçlarının ilaçlandığını ve çiftçilerin bu alanda bilgilendirildiğini kaydeden Besyuni, sonuç zamanlardaki yayılmanın ise ağaçların bakımı üstüne yaşanan ihmalden kaynaklandığını söyledi.

Haşerelerin yayılmasını önlemede çiftçilerin yaşadığı zorluklar

Filistinli maraba Cemal Ebu Cemize, Deyr el-Belah kentindeki tarlasında haşerelerin yeniden ortaya çıkmasından şikayet etti.

Dedelerinden bu yana çiftçilik yaptıklarını kaydeden Ebu Cemize, “Hurma ağaçlarını hastalanmış fail al palmiye böceğinin taharri altına alınamamasından ve henüz fazla ağaca yayılmasından endişe ediyoruz.” dedi.

Ebu Cemize, ağaçlarda yeniden görülmeye başlayan haşerelerle mücadelenin omuzlarına eklenmiş ayrımsız angarya bindirdiğini belirterek, ait kurumlardan ilaçlama konusunda bindi beklediklerini dile getirdi.

Bu durumun müdahale edilmezse aynı “kızdırma” olacağını söyleyen Ebu Cemize, hurma ağaçların korunması için ayrımsız şeyler yapılması gerektiğini kaydetti.

İklim değişikliğinin ürün üzerindeki suratsız etkileri

Ebu Cemize bu sene iklim değişikliğinin bile hurma mahsulünü etkilediğini tabir ederek, “Hala bütün meyveleri yeşil ve feza hurma ağaçları var. Eylül ayının başına kadar meyvelerin felek olması çiftçileri ve uyuşma kaynaklarını gözdağı ediyor.” diye niteleyerek konuştu.

Hurmaların elan incelmemiş olması zımnında gâh çiftçilerin değişik hal yollarına başvurduğuna işaret eden Ebu Cemize, kendisinin bile sema hurmaları öğüttüğünü ve yeme yakın tıpkısı şeye dönüştürmeye başladığını anlattı.

Ebu Cemize, yemle karıştırılan bu maddenin besi hayvanı yetiştiricilerine yüzde 30 tasarruf sağladığı bilgisini paylaştı.

Bakanlık ise çiftçilere hurmaları yeşilken toplamamaları ve olgunlaşmasını beklemeleri çağrısında bulunuyor.

Hurma, bölgenin şanlı geçim kaynaklarından biri

Ekincilik Bakanlığının maharet işler sözcüsü Muhammed Ebu Avde, al palmiye böceğinin amiyane haşereler kabil olduğunu ve onlarla mücadelede normal böcek ilaçlarının kullanılabileceğini söyledi.

Çiftçilere sunulan rehberlik hizmetiyle bu haşerenin yol açtığı zararın azaltılmaya başlandığını kaydeden Ebu Avde, “Hurma, Gazze’deki mühim mahsullerden biri. Gazze’birlikte 11 bin 500 dönümü kaplayan araziler hurma ağaçlarıyla komple.” dedi.

Ebu Avde, 8 bin 500 dönümde ürün veren hurma ağaçlarının, 3 bin dönümde ise meyvesiz hurma ağaçlarının bulunduğunu aktardı.

Bölgede yaklaşık 250 bin hurma ağacı bulunduğu kaydeden Ebu Avde, bu yılki üretimin 14 bin tona ulaşmasının beklendiğini rapor etti.

“Literatür gecikmesi acayip bire bir fenomen”

Ebu Avde, çiçeklerin bu yıl henüz geç polenleşmesini “acayip benzeri fenomen” kendisine değerlendirdi.

Bakanlığın bu durumu gözlemlediğini ve damarı bozuk etkilerini engel olmak üzere çiftçilere vacip bilgilendirmeyi yaptığını tamlayan Ebu Avde, bu şartlar altında mahsulün geç olgunlaşmasının beklendiğini dile getirdi.

Ebu Avde, alelumum hurmaların ilkgüz ayının sonlarına makul olgunlaştığını fakat bu yıl yaklaşık iki haftadan biraz henüz aşkın benzeri gecikme yaşandığını tabir etti.

İklim değişikliğiyle bu arada bakir araştırmalara ihtiyaç duyuluyor

Gazze’deki Ezher Üniversitesinde Bitki Üretimi ve Esirgeme Bölümü Profesörü Eksiksizlik kayırıcı-Şeyh Iyd, “Al palmiye böceğinin, iklim değişikliğinin gölgesinde ısıdan etkilenip etkilenmediğini veya üremesinde ayrımsız artış olup olmadığını incelememiz gerekiyor.” dedi.

Havaların ısınmasıyla bu böcek türünün temsil pestisitlere dayanabilen eskimemiş jenerasyonlarının olabileceğine bel eden Iyd, abuhava değişikliğinin haşerelerin davranışlarını etkileyebileceğini ve kullanılmamış türlerin oraya çıkabileceğini belirtti.

Iyd, abuhava değişikliğinden kaynaklanan menfi etkilerle mücadelenin baskı olduğuna dikkati çekti.

Bu etkilerle yüzleşmenin alelhusus Gazze’üstelik daha da pres olacağının altını çizen Iyd, bölgede ilmî araştırma açmak üzere zaruri kimyasal husus, aygıt ve ekipman sıkıntısı yaşandığını anımsattı.

Iyd, Filistin içindeki bölünmenin birlikte bu kök tetkikat üstünde damarı bozuk ayrımsız etkisi olduğunu; bunun de alandaki ilişkin kurumların faaliyetlerine yansıdığına belen ederek, abuhava değişikliğinin yansımalarının tayin edilmesi amacıyla izzet, özel ve sivil kurumların çabalarıyla mufassal soluklu tıpkısı mücahede yapılması gerektiğini ifade etti.

Henüz olgunlaşmamış mahsullerin olduğuna bel eden Iyd, iklim değişikliği zımnında kâh verim türlerinin ortadan kalkmasının evet da yeni verim türlerinin gelişmesinin türlü olduğu bilgisini paylaştı.

Iyd, meyvelerin olgunlaşmasında yaşanan gecikmenin üretimde düşüşe ve nedeniyle fiyatların artmasına hastalık olduğunu, bunun üstelik zaten tahakküm iktisadi şartlar altında dinç Filistinlilerin maruz kaldığı sıkıntıları daha üstelik artırdığını sözlerine ekledi.