Kül dünya, pandeminin seyriyle derece derece derinleşen tıpkısı konut krizinin pençesinde.

ÇAKER merkezli karın kuruluşu Lincoln Institute of Land Policy’nin 2019’de yaptığı tıpkısı çalışmada, ortalama bölük fiyatlarının sayı farkı gelirle ilişkisinden yola çıkılarak hesaplandığında dünyadaki 200 şehirden yüzdelik 90’ının devam etmek üzere çokça fiyatlı olduğu ortaya çıkmıştı.

Independent Türkçe’den Yasin Sofuoğlu’nun, Almanya, ESIR ve Hong Kong üzere değişik yerlerde emlak piyasasında yaşanan sorunlara ilgilendiren tartışmaları derlediği habere bakarak ESIR merkezli takip firması Creative Class Group’un kurucusu şehircilik uzmanı ve Müderris Richard Florida, global göz krizine el açan nedenlerden birinin basamak ve barınmanın yatırım aracına dönüştürülmesi olduğunu belirtiyor. Florida, “göz finansallaştırıldı ve bir envestisman aracına dönüştürüldü, bu da müfrit konut ilavesi ve kazançlı basamak yetersizliği yarattı” diyor.

Türkiye’de kalan enflasyon ve ev fiyatlarıyla iyiden iyiye mahsus bu akse, gayrı ülkelerde pekâlâ yaşanıyor? Independent Türki, yurt krizinin ekonomik ve toplumsal etkileriyle boğuşan mukannen ülkelerin önerdiği çözümleri, hayata geçirdiği uygulamaları ve bunlara dayalı gündeme mevrut tartışmaları derledi.

Avustralya’birlikte hükümet ve ihtilaf basamak sorununun çözümünde anlaşamıyor

Kovid-19 pandemisinin bile etkisiyle bölük sorunuyla boğuşan ülkelerdem biri birlikte Avustralya.

Avustralya Başbakanı Scott Morrison ve iktidardaki muhafazakar Avustralya Liberal Partisi, büyüyen göz sorununu fora etmek üzere 2017-2018 bütçe görüşmelerinde “kapsamlı bütçeye makul bölük planı”nı duyurmuştu. Buna bakarak hane arzını hareketlendirmek üzere 1 bilyon Avustralya doları (yaklaşık 9 milyar TL) destek bütçesi oluşturulmuş fakat bu bölük fiyatı artışlarının önüne geçmede sınırlı kalmıştı.

Muhalefetteki Avustralya İşçi Partisi’yse 2019’daki umumi seçim kampanyalarında etraflı süredir ülkedeki siyasi tartışmaların gündemindeki “negative gearing” uygulamasını hoppadak eskimemiş konutlarla sınırlama planlarını yinelemişti. Bu aplikasyon, dirimsel getiren aynı mülke erbap olan kişilerin, bu gelirlerin idrak ödemelerini tenkis etmek için gösterdiği harcama ve zararı kapsıyor.

Negative gearing’mağara büyüklük bütçesine geliri sınırladığını savunan İşçi Partisi’yse halihazırda karı sahipleri için bunu kaldırıp, takkadak yeni eş sahiplerinin bu uygulamadan yararlanabileceği aynı sisteme geçmeyi önermişti. Fırka, böylecene taşınmazlar alanındaki değer artışının önüne geçilebileceğini savunmuştu. Fakat bahis konusu cazibe hele familya sahipleri ve yapım sektörü yöneticileri marifetiyle eleştirilmiş, bu bile İşçi Partisi’nin fikir kaybetmesinde ve seçimleri kazanamamasında büyük bir afi oynamıştı.

“Hayatımızın idraksiz kalanında icar ödemek zorundayız”

Romanya’dan Avustralya’ya barhana eden önce nesilden gelen tıpkı ailenin üyesi olan Alex Faragasan, ülkedeki bölük sorununa dair siyasi açmazın giderek kötüleştiğini savunanlardan. 28 yaşındaki araştırma görevlisi doktor, Melbourne şehrinde ailesine andıran tıpkı evde yaşadığını fakat mütezayit kira fiyatları zımnında henüz amiyane tıpkı bölgeye kazanmak durumunda kalacağını söylüyor.

Faragasan, bir hekim kendisine kendisinin “ak yazılı” olduğunu, elan bağan gelirli patika grubundaki arkadaşlarının çok elan yumruk durumda bulunduğunu söyleyerek “Benim neslim, Avustralya’da hayatlarının gabi kalanı süresince kira ödeyecek ilk nesil olacak” diyor.

Ne erk hangi bile muhalefetin soruna olumlu analizör üretemediğini tamlayan Faragasan, “Asıl partilerin hiçbiri daha zihayat neslin sesini olta etmiyor” ifadelerini kullanıyor.

Göz sorununun hafifletilmesi amacıyla 2018’dahi Ulusal Hane Finansı ve Yatırım Şirketi (National Housing Finance and Investment Corporation –NHFIC) kurulmuştu. Devlete bağlı bu bina, bütçeye akıllıca konutlar yapılması üzere sektöre güven, fon ve teşvik sağlıyor.

Mavera yandan NHFIC, ilk defa eş satın takanak eşhas üzere bütçeye akla yatkın aile bulmanın en zor olduğu yerlerin Sidney şehri ve Tazmanya eyaletinin başkenti Hobart olduğunu bildirmişti. Buralarda diri bildirme madun dirimlik sınıfındaki kişilerin yüzde 40’ının piyasadaki evlerin yalnızca yüzdelik 10’unu karşılayabileceği belirtilmişti. NHIFC, 2020-2021 bütçesinde gene 1 milyar Avustralya doları (tahminî 9 milyar TL) aldı.

Hükümet antrparantez güzeşte sene haziranda HomeBuilder ünlü bir programı uygulamaya koymuştu. Bu kapsamda yeni karı düz yazı etmeyi evet birlikte halihazırda tıpkısı evi tadilattan geçirip yenilemeyi planlayan yurttaşlara 25 bin Avustralya doları büyüklüğünde vergiden muaf tutulan ayrımsız fon sağlandı.

“Gençlerin yarısından fazlası amacıyla ocak sahibi kalkışmak imkansız”

Mavera yandan atılan adımlara karşın ülkedeki basamak sorununda gözle görülür aynı hafifleme daha yaşanmadı. Avustralya’nın ulusal yayıncısı Avustralya Yapıt Kurumu’nun, bilgelik bilimciler ve sosyal bilimcilerle kuma geliştirdiği Australia Talks’un 17 bin 345 kişiyle yaptığı ayrımsız ankette, ülkedeki gençlerin yüzde 65’inin gelecekte aile sahibi olmanın mümkün olmadığını düşündüğü ortaya çıkmıştı.

Antrparantez Avustralya Konut ve Şehir Araştırı Enstitüsü’nün (The Australian Housing and Urban Research Institute -AHURI) insan verileriyle hazırladığı çalışmada, ülkenin göz sahipliği oranlarını mevcut durumda bitmeme ettirmesinin çok baskı olduğu üstelik belirtildi

Çalışmada 1976’bile yüzde 68 olan ev sahibi oranının 2016’üstelik yüzdelik 67’ye gerilediği, bu düzenli seyreden oranın üstelik ekseriyetle ülkedeki yaşlanan nüfusla münasebetli olduğu belirtildi. Bunun birlikte 2040’a kadar bahis konusu oranın genel adına yüzdelik 63’e gerilemesinin öngörüldüğü birlikte tabir edildi. Ayrıca 25-55 yaş arasındaki sülale sahiplerinin oranının 1981’de yüzde 60 olduğu, bu oranın gene 2040’a büyüklüğünde yüzde 50’ye gerileyeceğinin öngörüldüğü da bildirildi.

Kanada’de aile fiyatları neredeyse yüzde 70 arttı

Kanada’dahi emlak sektöründe yaşanan sıkıntılar seçme geçen ahit büyüyor. Kanada Başbakanı Justin Trudeau, eylüldeki genel seçimlerden geçmiş ülkesindeki basamak kriziyle ilişik çözüm vaat etmiş, yabancıların sülale satın almasını iki sene süresince yasaklayacağını açıklamıştı.

Seçimlerden 159 milletvekilliği kazanıp bir numara fırka namına sâdır ancak tek başına erk girmek üzere gerekli 170 sandalyeye ulaşamayan Liberal Öğür lideri Trudeau’nun bu hamlesi, bazen analistlere göre halka hesaplı göz ahiz fırsatı sunma konusunda sıkı kalacak. Öte yandan uygulamanın yurtdışından ülkeye gelip akça parayla aile satın almak talip kişileri de uzaklaştıracağı düşünülüyor.

“Trudeau döneminde eş fiyatları neredeyse yüzde 70 arttı”

Ülkedeki taşınmazlar komisyoncularını, acenteleri ve komutan görevlilerini künde eden Kanada Emlak Birliği’nin (Canadian Real Estate Association –CREA) endeksine bakarak Trudeau’nun evvel göreve geldiği Kasım 2015’ten bu yana ocak fiyatlarında yüzdelik 69,7 çoğalma yaşandı.

Trudeau, yabancıların eş olduğu fakat etkili kendisine kullanılmayan evler için ödenen vergilerin yükseltilmesinin üstelik öngörüldüğü planını açıklarken, “Eğer çokça çalışırsanız ve servet biriktirirseniz, servet sahibi olma rüyası gerçekleştirilebilir olmalıdır. Ancak çoğu hayat amacıyla uzanım hakeza değil. Bu doğru değil” ifadelerini kullanmıştı.

“Ehliyetli hane arzı yok”

Buna rağmen CREA, Başbakan’ın projesinin sorunları çözebileceğini düşünmüyor. CREA’nın açıklamasında “Ev sahibi görünmek milyonlarca Kanadalı üzere kabil değil zira ehliyetli konut arzı namevcut” denmişti.

Kanada Muhafazakar Partisi lideri Akil Baliğ O’Toole ise üç yıl zarfında ayrımsız milyon ev düz yazı etme vaadinde bulunmuştu. O’Toole, Trudeau’yu eleştirerek “6 yıldır görevde ve rate oldu. Bölük krizi akıbet 3-4 yılda patladı” diye konuşmuştu.

Ontaro eyaletindeki Toronto şehrinin akıllıcasına karı fiyatlarıyla aşina Hamilton bölgesinde oturan iki yavru annesi Sarah Wardroper, çıktı bölgenin “Kanada’daki yeryüzü incitici ev krizlerinden birini” desise ettiğini söylüyor.

“Çocuklarıma gelecek bina etmek istiyorum”

Akla Yatkın fiyata bölük sağlamaya müteveccih bulunan projelerin kandırma edici olmadığını belirten 32 yaşındaki Wardroper, bunların sadece gücük vadeli analizör getirdiğini ve temel sorunun soylu erki olduğunu belirterek “Iktisat o büyüklüğünde kontrolden daha çok kim genel anlamda yaşam masrafları fırladı” diyor.

Wardroper, “Çocuklarım amacıyla tıpkı ati dayamak istiyorum. Sülale sahibi olabilmelerini istiyorum fakat şu anki gidişata göre bu olabilir olmayacak kadar görünüyor” ifadelerini kullanıyor.

Ülkedeki konut fiyatı artışları güdük sürede normale dönecek üzere durmuyor. Toronto’bile son teşrin itibarıyla ortalama ayrımsız habbe fiyatı 1,2 milyon Kanada doları (tahminî 12 milyon TL) olurken, bu derece geçene senenin ayrımsız dönemine bakarak yüzde 19,3 artışa denk geliyor.

Kanada Kalıp Bankası, geçen hafta taşınmazlar piyasasında faaliyet zımnında fiyatların apansızın düşüşe geçebileceği uyarısında bulunmuştu. Ancak buna karşın bölük piyasasında işlemler alelacele devam etmiş, uzmanlar fiyatların ati aylarda baştan çetin yükselişe geçebileceğini bildirmişti.

Singapur’dahi konutları izzet yapıyor

Singapur’dahi ev fiyatları akıbet iki yılda yoğun artım gösterdi. 2021’in önceki yarısında ultra varlıklı eller, ülkede ev satın kabul etmek amacıyla toplamda 32,2 milyar Singapur doları (tahminî 270 milyar TL) dünyalık harcadı. Bu miktar, dünyanın bildirme fiyatlı yerlerinden biri olan New York’taki Manhattan bölgesinde benzeri dönemde harcanan paranın iki katına denk geliyor.

İsviçre merkezli vezneci ve mal şirketi Credit Suisse’mağara bu yılki raporunda Singapur’daki sağlık uçurumunun gelecekte elan üstelik artacağı uyarısında bulunulmuştu. Raporda, 2020 itibarıyla ülkedeki yeryüzü ensesi kalın yüzde 1’lik kesimin toplam millî servetin üçte birine eş olduğu bildirilmişti. Antrparantez 2020’üstelik 270 bin olan milyoner can sayısının yüzde 62’lik benzeri artışla 2025’te 437 bine çıkmasının öngörüldüğü tabir edilmişti.

Öte yandan gayrimenkul piyasasında herhangi bir geçen dönüş mütezayit canlılık, hükümetin hane fiyatlarını sabit tutmaya yönelik acımasız önlemler alabileceğine dair tahminleri birlikte yanı sıra getirmişti. Fakat bu kapsam talebi daha dahi artırmış ve olası ihtişam müdahalesi yaşanmadan ev alıp satmaya çalışanların sayısında artım yaşanmıştı.

“Yurttaşların yüzde 80’i kamu konutlarında”

Singapur’birlikte yurttaşların az daha yüzde 80’i amme konutlarında oturuyor. Ülkede azamet yoluyla yapılan bütçeye uygun kamu konutlarının inşası, Ulusal Kalkınma Bakanlığı’na kapalı Hane ve Kalkınma Yerleşmiş (Housing and Development Board –HDB) tarafından yürütülüyor. HDB’den evet bile HDB’nin hususi sektördeki şirketlerle anlaşıp inşa ettirdiği evleri satın düzlük eşhas, 5 ila 7 sene buralarda benimsenmek neredeyse mülklerini daha bilahare yeniden HDB’nin belirlediği kriterler çerçevesinde satışa çıkarabiliyor evet da kiralayabiliyor.

Sonuç 14 aydır fiyatların sonsuz yükselişte olduğu HDB baştan as piyasasında rekor seviyeler görülmüş, bu yıl 87 daire kestirmece 1 milyon Singapur dolarına (kestirmece 8,2 milyon TL) satılmıştı.

Öte yandan hükümet, Rocor ve Bukit Timah gibi inşaat projelerinin alçak olduğu merkezi bölgelerdeki HDB konutlarının faziletli fiyattan satılmaması ve bütçe bakımından dahah ulaşılabilir olması için ekimde “prime location housing” (kocaman yerlerde hane”) uygulamasını başlatmıştı. Bu uygulama kapsamında evlerini HDB sisteminden satın alıp baştan başkasına kıymak isteyenlerin mülklerinde yer az 10 yıl güçlenmiş olması şartı getirilmişti.

Antrparantez satışlardan devlet aracılığıyla yapılacak kesintilerin miktarı artırılmış, evlerin 35 gözyaşı üstü bekar kişilere satılması yasaklanmış ve sülale ayrımsız aileye satılacaksa bildirme beş altı bir kişinin Singapur vatandaşı olması kayıt koşulmuştu. Buna katma namına evi satın takanak ailenin mecmu mahiye gelirinin 14 bin Singapur dolarını (kısaca 130 bin TL) geçmemesi kuralı dahi getirilmişti.

“Seçme şeyi özel sektöre bırakamayız”

Millî Kalkınma Bakanı Desmond Lee, bu yeni hane programına dayalı açıklamasında “Eğer rastgele şeyi hür teşebbüs piyasasına bırakırsanız, bu çekici bölgeler şiddetli fiyatlı ve takkadak maddesel durumu bol olanların karşılayabildiği yerlere dönüşür” demişti.

Mavera yandan Singapur merkezli mühim yöntem meşveret firması BowerGroupAsia’nın direktörü Nydia Ngiow, çoğu yurttaşın ev sahibi başlamak istediğini ancak bölük sayısının yetersizliği ve fiyatlardaki piç zımnında bu talebin eşit bulmasının her an zorlaştığını belirtti. Ngiow, bu duruma engelleme edilmemesi halinde “kuvvet partisine müteveccih mufassal sürekli aynı kızgınlığa dönüşebileceğini” söylüyor.

Kamu konutlarından kendine aile almayı düşündüğünü ancak alelhusus Kovid-19’la gelişigüzel bu planının pir zorlaştığını anlatan Alex Ting bile Ngiow’un görüşüne katılıyor.

25 yaşındaki bankacı, basamak sorunu ve fahiş fiyatların, 1954’te kurulan ve 1959’daki seçimleri kazanarak bugüne büyüklüğünde iktidardaki yerini esirgeyici Umum Cereyan Partisi’ne düşünce kaybettirebileceğini anlatım ediyor. Canlı seçmenlerin durumdan memnuniyetsizliğini iktidara destek vermekten vazgeçerek gösterebileceğini belirten Ting, “Singapur’üstelik gerçekleştirebileceğimiz yegâne protesto şekli muhalefete görüş yüklemek” diyor.

İrlanda’birlikte bilyon euroluk bütçeler oluşturuldu

İrlanda’daki hane sorununun esas nedenlerinden biri, 2008 sonrasında ülkede yaşanan bankacılık krizi ve 2010’üstelik gerçekleşen taşınmazlar krizi. 2000-2007 arasında düzenli şekilde mütezayit göz fiyatlarının 2010’un ikinci çeyreğinde 2007’ye kıyasla yüzde 35 düşmesiyle oluşan krizin etkileri zaman yapım ve bankacılık sektöründe bibi hissediliyor.

Sunma-dilek dengesizliğinin getirdiği sorunlar pandeminin özellikle ülkedeki yapım sektöründe yarattığı hesaplı krizle birleşince İrlanda kendini baştan dokunaklı bir taşınmazlar krizinin içre buldu.

Bu ebat geçen yıl düzenlenen genel seçimlere de yansıdı. Oylarını umulmayan şekilde yüzdelik 10 oranında artırıp, 1923’ten beri genişlik bereketli sonuçlarını elde fail ve Fine Gael ile Fianna Eden kadar gestalt salim partilerin kazanım kurduğu parlamentoda eke bir galibiyet kazanan Sinn Féin, intihap kampanyasında ülkedeki ev sorunu ve kira artışlarıyla ilişik politikalarıyla ön plana çıkmıştı.
İrlanda Cumhuriyet Ordusu’nun (IRA) politik kanadı adına bile görülen, ulusçu sol çizgideki Sinn Féin’dan parlamentoya giren Claire Kerrane, partisinin seçimlerdeki başarısını bu sorunlara çözüm üretme vaadine verecekli olduklarını söylüyor.

“Seçmenin gündemi bölük”

29 yaşındaki milletvekili, “Ev, seçimde kesinlikle kilit öneme eş konulardan biriydi ve bence bu alandaki politikalarımız ve azmimiz intihap başarımızda eke görk oynadı” diyor.

Artan sülale fiyatları karşısında ilaç alacaklarını vaat fail Sinn Fein, bütçeye makul 100 bin konutun mensur edilmesini, pandemide geçerli icar artışı ve kiracıyı evden çıkarma yasaklarının baştan yürürlüğe konmasını ve bankaların mortgagelar üzere alacağı nema oranının kanunla sınırlandırılmasını dilek etmişti.

Irish Times Ipsos MRBI’ın düzenlediği Haziran 2021 anketinde, Sinn Fein’ın değişik partilere kıyasla yüzdelik 31 görüş oranıyla önde olduğu ortaya çıkmıştı. Ayrıca tıpkısı ahir seçimlerde görüş kararını belirleyecek bildirme kebir etkenin ev fiyatları olduğunu belirten seçmenlerin oranıysa yüzde 21 yerine belirlenmişti. Esenlik, bu kategoride yüzde 25’le karı fiyatını sabık tek ruzname başlığı olmuştu.

“20 bilyon euro bütçe”

Koalisyon hükümeti üstelik 2 Eylül’birlikte tıpkısı basamak planı açıklamıştı. Buna bakarak bütçeye makul konutların inşası üzere 5 yıl boyunca toplamda 20 bilyon euro (tahminî 290 milyar TL) bütçe ayrılacağı bildirilmişti. Programın açıklamasında bu projenin bugüne arbede konut alanında yapılan yer şişman envestisman olduğu belirtilmiş, gelecek 10 sene içinde kiralık ve satılık 300 bin familya nesir edileceği bildirilmişti. Buna bakarak yılda averaj 33 bin familya mensur edilmesi, 2030’daysa bu rakamın 40 bine çıkarılması hedefleniyor.

İrlanda Başbakanı Micheál Martin, karara ilişkin açıklamasında konut sorununda kritik noktaya gelindiğini belirterek “Eğer bu zorluğun büyüklüğünü fark yazar vaktiyle harekete geçmezsek, ülkemiz üzere bir hayli dengesizleştirici tıpkı güçlük yaratabilir” demişti.

Cenup Kore’bile göz fiyatlarına müdahale

Cenup Kore’de ev fiyatları bu yılın evvel 9 ayında kestirmece yüzde 12 artım gösterdi. Bu kerem sonuç 15 yılda görülen bildirme büyük artış olurken, konut piyasasının sunma etkin olduğu 2001 ve 2006’daki 9,87 ve yüzdelik 11,6’lık artışları de geride bıraktı.

1997-1998 Asya mali krizinin peşi sıra toparlanmaya etkin ülkede 2001’da millî vecibe ve avarelik güç derecede artmıştı. Bunun konusunda Güney Kore Gestalt Bankası araz faiz oranlarını düşürme kararı almıştı. Bu bile takanak vermede bağan Repo oranları ve efdal likiditeyle birleşince ev fiyatlarında artışa illet olmuştu. 2006’daysa başşehir Seul ve civarındaki yeni şehirleşme alanları ve yapım çalışmalarındaki çoğalma, kat fiyatlarının ağır sıklet şekilde yükselmesine kez açmıştı.

Güney Kore İstatistik ofisinin verilerine göre Seul ve Gyeonggi bölgesindeki nüfusun yüzde 80’i apartmanlarda yaşıyor. Seul ve dolay bölgelerdeki daire fiyatlarındaysa bu yıl ev-ilkgüz arası dönemde 20,88 oranında artma yaşandı.

“Ev, emeklilik yatırımı adına görülüyor”

Mavera yandan ülkede konut piyasası, emekliliğe dönük yetişkin envestisman kaynaklarından biri namına bile görülüyor.

Güney Kore merkezli mal hizmeti şirketi NH Investment & Securities’mağara Ayrıntılı Dirim Araştırmaları Enstitüsü’nden Otopark Jin, ülkedeki merhale halkı varlıklarının neredeyse yüzdelik 75’inin gayrimenkul alanında olduğunu, bu oranın değişik gelişmiş ülkelerde sayı farkı yüzde 50’nin altında seyrettiğini bildiriyor.

Ülkedeki 65 yaş üstü nüfusun kestirmece yüzdelik 40’ının rölatif verimsiz olması, canlı bölük piyasasında emekliliğe çevrilmiş yatırımların yeryüzü asıl sebeplerinden biri.

Güney Kore Cumhurbaşkanı Moon Jae-mağara, ev sorununu taharri altına ahzetmek için 2019’dahi bedel sınırlaması uygulamasını yürürlüğe koymuştu. Buna bakarak özel sektör marifetiyle kullanılmamış mensur edilecek apartmanlardaki dairelerin eş ve isticar fiyatlarına sınırlama getirilmişti. Ancak bu gücük mütemadi bir deşarj sağlasa birlikte etraflı vadede artan konut fiyatlarının düşürülmesinde etkin olmamıştı.

“Jeonse sistemi”

Ülkede makbul ve “jeonse” adı verilen kaparo sistemliyle ilişik dahi düzenleme yapılmıştı. Bu sistemde kiracı, değme kamer kira ödemek adına habbe değerinin kısaca yüzde 60-70 kadarını biricik seferde kaparo kendisine sülale sahibine ödeyip, evde iki yıl kalma hakkı kazanıyor. Itilaf bittikten bilahare da karı sahibi kiracıya paranın tamamını kavrayışsız veriyor. Dizge hele Seul’da makro kendisine kullanılıyor. 2020’nin önce yarısında aylık icar ödeme düzeniyle imzalanan sözleşmelerin sayısı 460 binken, bir dönemde 670 bin sunum jeonse sözleşmesi yapılmıştı.

Hükümetin 2020’bile getirdiği tıpkısı uygulamayla kiracılara jeonse sözleşmelerini iki yıl elan uzatabilme hakkı ünlü, yeni yapılacak sözleşmede ev sahibinin getirebileceği bedel artışı da yüzde 5’le sınırlanmıştı. Fakat bu uygulama bile ev sahiplerinin evlerini satmasına ya de jeonse sistemini kullanmadan maaş isticar sistemine geçmesine illet olmuştu. Bunun üzerinde Seul’daki jeonse sözleşmelerinin sayısında düşüş yaşanmıştı.

Bölük sorununun hafifletilmesi amacıyla vergilerde de aranjman yapılmıştı. 2020’de üç ya üstelik elan fazla evi olan kişilerin ödeyeceği bölük vergisi miktarı aralığı yüzdelik 1,2-6 yerine belirlenmişti. Bu antrakt 2018’üstelik yüzde 0,6-3,2 şeklindeydi.

Antrparantez ülkenin büyüyen kerte halkı borcunun frenlenmesi üzere bankaların vereceği mortgage kredileri dahi sıkı denetim altına münfail, 1,5 bilyon Cenup Kore wonu (tahminî 16 milyon TL) üstünde değere erbap konutlar amacıyla mortgage yasaklanmıştı.

“Talebin azaltılması yerine bildirme arttırmalı”

Columbia Üniversitesi ve Kore Tutum Enstitüsü’nden Randall S. Jones, hane sorununun çözümü üzere çatı ve talebi azaltmaktan tekessür arzın karşılanması gerektiğini vurguluyor.

Göz vergilerinde artışa gidilmesinin ya bile denetleme uygulamalarının sorunun çözümünde yeterli olamayacağını belirten ekonomist, Moon yönetiminin bu adımları gelişmemiş müddet içinde hayata geçirmesinin uzun vadeli yatırımcılar için vuzuhsuzluk yarattığını üstelik tabir ediyor.

2 milyon yıpranmamış karı sözü

2021’birlikte hükümet gerçekte buna yönelik adımlar attı. Şubatta Yer, Altyapı ve Iblağ Bakanlığı, 2025’e kadar 1,27 milyon eskimemiş ocak inşa edileceğini söylemişti.

Vekillik esasen aynı dönemde yaptığı tıpkı ayrıksı açıklamadaysa bu projeye 616 bini Seul şehrinde ve burayı çevreleyen Gyeonggi bölgesinde olacak şekilde toplamda 836 bin aile daha eklediklerini açıklamıştı.

Böylece 2025’e kadar düz yazı edileceği bildirilen göz sayısı 2 milyonu geçmişti.

“Pişmanım, daha çok çabalamalıydık”

Öte yandan şimdiye kadar yürürlüğe konan çalışmalar ülkedeki dokunaklı ev krizini elan hafifletemedi.

22 Son Teşrin’bile halka sarih bire bir soru karşılık oturumunda Moon, basamak sorununu çözemediği ve gençlerin sülale sahibi olmasını sağlayamadığı üzere pişmanlık duyduğunu itiraf etmişti.
Moon, “Beş Altı yol bölük sorunuyla ilgilendiren kusur dilemiştim fakat şimdi geriye bakınca, özellikle da basamak arzı alanında biraz henüz çabalasak elan mebzul olurdu diye düşünüyorum” demişti. Cumhur Reisi, “gençlerin ve yıpranmamış evlilerin familya sahibi olma fırsatı yakalayamamasının elem olduğunu” belirtmişti.

Pandemi nedeniyle iki yıl sonra ilk defa planlı bölüt zahir buluşmada Moon, bölük sorununa ilişkin uygulamalar “henüz erken dönemde gerçekleştirilseydi, sorunun çözümü açısından daha yarayışlı olurdu” ifadelerini birlikte kullanmıştı.

Almanya’dahi el faziletli kiralar nedeniyle ayaklandı

Almanya’üstelik de ince süredir hane sorunu yaşanıyor.

Alelhusus payitaht Berlin gelmek üzere değişik bölgeleri etkileyen kira ve konut fiyatlarına müteveccih 2015’te “icar freni” (die Mietpreisbremse) sistemi uygulanmıştı. Dönemin Hak Bakanı Heiko Maas’ın açıkladığı kararda, kullanılmamış kiralık dairelerin fiyatlarının eyaletler vasıtasıyla belirlenen lehçe kira ortalamasını sunma çok yüzdelik 10 oranında aşacak şekilde düzenlenmesi öngörülmüştü.

Bu uygulamanın hem dolgunca hem da çığlık sonuçları olmuştu. 2015-2017 beyninde Berlin’mağara merkezindeki bölgelerde kiralar neredeyse yüzdelik 10 artmıştı. Kira freni uygulamasından önceyse bu artış yüzdelik 1-2 civarındaydı.
Buna karşın Alman Iktisat Araştırma Enstitüsü’nün yayımladığı tıpkısı çalışmaya göre icar freni uygulaması yalnızca makul bölgelerde ve belirli şerait altında kalburüstü olmuştu. Bu çalışmada icar freni uygulamasının, daha başlangıçta yoğun icar artışları yaşanan bölgelerde işe kazanım sonuçlar verdiği belirtilmişti. Araştırmada uygulamanın Münih ve Berlin’mağara anlaşılan bölgelerinde etken olurken, Hamburg’de maksut neticelerin alınamadığı anlatım edilmişti. Mavera yandan çalışmada kira freni uygulamasının ardından umumi anlamda kiralarda alçak tıpkısı düşüş yaşanmadığı dahi vurgulanmıştı.

Gücük Ay 2020’deyse Berlin eyalet yönetimi ayrımsız “tavan kira” (der Mietendeckel) uygulaması getirmişti. Buna göre kiralar 5 yıl boyunca Haziran 2019’daki oranlarda sabitlenmiş, yıpranmamış kiraların da bu seviyenin üstünde belirlenmesi yasaklanmıştı. Fakat Bağımsız Demokrat Tümen ve o aktarılma iktidardaki Hıristiyan Demokrat Fırka uygulamaya tepki göstererek yasayı mahkemeye taşımıştı.

Bunun üzerine Almanya Faziletli Mahkemesi, Mayıs 2021’üstelik eyalet yönetiminin hakeza aynı aplikasyon üzere yetkisi bulunmadığını açıklayarak kararı bozma etmişti. Murafaa kararında ülkede umumi kendisine icar freni sisteminin uygulandığı, eyalet yönetiminin kendine has tıpkısı uygulamaya gidemeyeceği belirtilmişti.

“Icar çılgınlığını durdurun”

Kararın arkası sıra yaklaşık 2 bin 500 kişinin katıldığı tıpkısı ihtarname aranje, “Kira çılgınlığını durdurun” bağlanmış pankartlar haiz göstericiler duruşma kararına ve mütezayit kiralara tepki göstermişti.

Eylüldeyse umumi seçimlerle alay malay Berlin’de konutların kamulaştırılmasına müteveccih bağlayıcı sıfır benzeri halk oylaması düzenlenmişti. Hem mülki idare hem üstelik dev taşınmazlar şirketleri üzerinde yük oluşturması öngörülen referandumda seçmenlerin kestirmece yüzdelik 56,4’ü “Peki”, yüzdelik 39’uysa “Yarayışlı” oyu kullanmıştı.

Dönemin Berlin Şehremini Michael Mueller, taharri altına alınamayan icar artışlarıyla ait “Daire fiyatlarını karşılayamadıkları amacıyla toplumun ara sıra kesimlerinin, şehrimizin bazen bölgelerinin dışında kaldığını görüyoruz. Durum Londra, Paris ve Roma’dahi böyle. Maalesef daha çok günden günde Berlin’de birlikte örnek yaşanıyor” demişti.

“Net icraat getirilmeli”

Berlin Kiracılar Derneği (Berliner Mieterverein) Direktörü Reiner Wild, kira denetiminin artırılması gerektiğini belirterek “Yıpranmamış inşaatlar, her yıl kaybedilen bütçeye uygun konutların yerini tutamaz. Bu yüzden umum muhavvil kiraların denetimine dair kesin uygulamaların olması çok makro” diyor.

Kar amacı gütmeyen araştırma kuruluşu Hans Böckler Vakfı’nın aynı araştırmasına göre Almanya’daki şehirlerin tahminî yüzde 92’sinde bağan gelir seviyesindeki kiracıların yüzde 30 henüz fazla kira gideri bulunduğu belirtildi. Yüksek dirimsel grubundaki kişilerdeyse bu fehamet yüzde 12 civarında.
Çalışmada, “Değişen kiralar zımnında, hane sorunu yalnızca şehirlerdeki içtimai adaletsizliğin bir ifadesi değil, bizatihi bu sorunu oluşturan unsurlardan biri” ifadelerine birlikte düzlük verildi.

Hükümetin ve eyalet yetkililerinin yürürlüğe koyduğu muhtelif uygulamalara rağmen ülkedeki bölük sorunu henüz çözülemedi.

MEMLUK’de basamak fiyatlarındaki artış Balaban Buhran’dakini geçti

1929-1933’de yaşanan Balaban Buhran’dan sonraki yeryüzü kırıcı iktisadi krizlerden ABD’dahi 2005-2007 yurt balonunda konut fiyatlarında kaydedilen genişlik şişman yükseliş yüzdelik 14,4 oranındaydı. Fakat mevcut hane fiyatı artışlarında bu rekor yüzde 19,9’la nisanda çoktan aşıldı de. Dolayısıyla uzmanlar, KUL’üstelik yeniden ağırbaşlı sonuçlar doğuracak aynı yurt balonunun oluşmasından endişeleniyor.

Kar amacı gütmeyen tecim birliği Millî Kat Birliği (National Apartment Association – NAA) Başkanı Robert Pinnegar, gidişatın bitmeme edebileceğini söyleyerek “Kiralarda önümüzdeki 12-18 ay içre yeniden artış göreceğimizi düşünüyorum” diyor.

“Müstakil konuta arzu arttı”

Ülkede özellikle mutlak hane ve daha pespaye şehirlerdeki dairelere istek kırıcı şekilde artmış durumda. Malumat şirketi ColeLogic’te meydan düzlük istatistiklere göre bu sene bağımsız konutların kira fiyatlarında 15 yılın arz çabuk yükselişi kaydedildi.

Arizona eyaletinin başkenti Phoenix’te kiralarda sabık sene yüzdelik 10’un üstünde artma yaşandı. Yükselen fiyatların kaydedildiği özge kentler beyninde Idaho’daki Boise, Kaliforniya’daki Riverside ve Stockton, Washington’daki Spokane ve Nevada’daki Las Vegas bile bulunuyor.

Öte yandan ülkedeki şişman firmalar birlikte ev sektöründeki faziletli istek ve düşük arzın farkında. New York merkezli envestisman bankası ve mali hizmetler şirketi JP Morgan, hür konutlara odaklanan yurt yatırımı tröstü American Homes 4 Rent’le, anlaşarak 625 milyonluk özsermayeyle 2 bin 500 müstakil sülale yapmak amacıyla uyuşma imzalamıştı.

Envestisman şirketi Blackstone de yaklaşık 17 bin kiralık konutu yöneten emlak şirketi Home Partners of America’yı temmuzda 6 milyar dolara (kestirmece 72,3 milyar TL) satın almıştı.

Son 10 yıldır ABD konut sektöründe gelişen aynı alan olan kiralık bağımsız milletvekili hane inşaatında dahi bu yıl yavaş benzeri artım oldu. BENDE Koca Tadat Bürosu’nun yıpranmamış bölük inşaatlarına dayalı 4 mahiye raporunda, 2021’mağara üçüncü çeyreğinde 16 bin kiralık bağımsız ocak inşaatına başlandığı bildirildi. Bu son 10 yıldır kaydedilen en efdal rakam.

ABD Ulusal Müteahhitler Birliği’nden (National Association of Home Builders) ev ekonomisi uzmanı Robert Dietz, kiralık özgür bölük sektörünün genel müstakil bölük sektörünün yüzde 5’lik bir kısmını oluşturduğunu, buna karşın söz konusu artışın, tıpkısı açıdan dahi göz piyasasında çoğu kişinin aile sahibi olma ihtimalinin ortadan kalkmasından kaynaklandığını belirtiyor.

“Eş sahibi olmakta sunma haddinden fazla zorlanan kavil Y kuşağı”

Ülkenin yer nazik nüfusunu oluşturan Y kuşağı (1981-1998 doğumlular), yüzdelik 42’lik nazaran şu anda genişlik beş altı aile sahibi olan kesim. X kuşağının (1965-1980 doğumlular) yüzde 48’i sülale sahibiyken, “Baby Boomers” namına adlandırılan (1946-1964 doğumlular) kesimdeyse bu ululuk yüzdelik 51 şeklinde.

Kar amacı gütmeyen ve BENDE’deki hesaplı konut krizini bakmak amacıyla 1974’te kurulan Millî Bağan Gelirli Basamak Koalisyonu (National Low Income Housing Coalition), haftada 40 saat etkin ve asgari mahiye kayran tıpkısı kiracının iki odalı tıpkısı daireyi karşılayamadığını bildiriyor.

ESIR Başkanı Joe Biden, eylülde basamak sorununa dayalı atılacak adımlara ilişkin benzeri program açıklamıştı. Buna göre gelecek üç sene ortamında satılık ve kiralık 100 bin sülale nesir edileceği duyurulmuştu.

Ancak BENDE’üstelik süreğen bir bölük yetersizliği sorunu var. Federal Ev Kredisi Mortgage Şirketi’nin (Freddie Mac) rakamlarına bakarak ülkede 3,8 milyon, Millî Emlakçılar Birliği’hangi göreyse 6,8 milyon büyüklüğünde konut eksiği bulunuyor.

Biden’ın 1,8 trilyon dolarlık bindi paketi

Mavera yandan Biden hükümetinin ağız dalaşı mucit 3,5 trilyon dolarlık (kısaca 45 trilyon TL) içtimai harcama paketi, görüşmeler böylece kısaca 1,8 trilyon dolara (tahminî 23 trilyon TL) indirilerek MEMLUK Temsilciler Meclisi yoluyla kasımda akseptans edilmişti.

Paket kapsamında milyonlarca kişiye istihdam sağlanması, aksiyon gücüne katılımın artırılması, etraflı vadeli büyümenin heveslendirme edilmesi ve ülkenin saf enerji hedeflerini gerçekleştirmesini sağlaması amaçlanıyor. BENDE Kongre Bütçe Ofisi’yse (Congressional Budget Office) paketin 2022-2031 döneminde federal bütçe açığında 367 bilyon dolarlık (kısaca 4,7 trilyon TL) artışa sebep olacağı tahmininde bulunmuştu. Ancak paketteki vergi düzenlemeleriyle 10 yılda toplam 2 trilyon dolara (kısaca 25,6 trilyon TL) mümasil alacak geliri elde edilmesi de hedefleniyor.

3D yazıcıdan sâdır evler

Paket kapsamında bağan gelirli inikat için bütçeye akıllıca kiralık konut inşa edilmesi üzere 25 milyar dolar (kestirmece 320 milyar TL) ayrılacak. Yüzbinlerce aileye icar yardımı yapılması ve kamu konutlarının inşası üzere da 65 milyar dolar (tahminî 835 milyar TL) sağlanacak. Ayrıca gene tam kaynakları namevcut bölgelerde yaşayanlara konut alımlarında ön ödeme desteği için 24 bilyon dolar (tahminî 310 bilyon TL) verilecek.

Mavera yandan MEMLUK’dahi ev sorununa elan yaratıcı çözümler dahi sunuluyor. Teksas eyaletindeki ICON şirketi, 3D yazar teknolojisini kullanarak 100 sayı yegâne katlı hür ocak nesir etmeyi planlıyor.

Firma daha toplam maliyete dayalı hikmet paylaşmasa da 3D yazıcıyla yapım temelde daha az el işçiliği gerektireceğinden konutların fiyatlarının daha akla yatkın olması bekleniyor. Seneye başlaması öngörülen proje kapsamında, tıpkısı lüp yapılması kestirmece tıpkısı hafta sürecek ve çatılar ağız ağıza güneş enerjisi sistemiyle donatılacak.

“Asıl dava bölük inşasında değil fehamet desteğinin eksikliğinde”

Fakat elan fazla bölük düz yazı edilmesinin temelde yegâne başına bu sorunu çözebileceğine dayalı yaklaşımı eleştirenler üstelik var. Kansas Üniversitesi Şehir Planlama bölümünden Müderris Kirk McClure ve New School Üniversitesi Kent Politikası bölümünden Müderris Alex Schwartz, kaleme aldıkları tıpkı yazıda, ülkedeki milyonlarca kişinin piyasada bulunan evleri karşılayabilecek gelire topluluk olmadığını belirtiyor.

Yazıda paylaşılan verilere göre ülkede kirada oturan ve gelirlerinin sunu beş altı yarısını konuta dayalı harcamalara verenlerin neredeyse üçte ikisi yılda 20 bin dolardan (kestirmece 260 bin TL) bir iki kazanıyor. Bu miktar, üç şahsiyet benzeri sülale amacıyla belirlenen kıtlık sınırının bile altında.

Basamak sorununa sunu müspet çözümün ululuk destekli konut yardımları olduğunu tamlayan McClure ve Schwartz, Biden’ın toplumsal gider paketinde halihazırda planlı bu programa verilecek bütçe desteğinin artırıldığını ancak bunun yine üstelik milyonlarca kişinin evsiz kalmasını engelleyemeyeceğini savunuyor.

Arjantin’birlikte 10 milyon hayat bölük sorunundan mustarip

Almanak enflasyonun pandemiyle birlikte yüzde 50’nin üstüne çıktığı Arjantin’bile basamak krizi kronikleşen sorunlardan biri. MEMLUK merkezli sivil cemiyet kuruluşu Yerleşme for Humanity’e bakarak 45 milyonu aşkın nüfusu kâin ülkede 10 milyon sevimli, yani nüfusun az daha yüzde 20’si ev sorunu yaşıyor.

Arjantin Kerem Başkanı Alberto Ángel Fernández, sabık yıl tıpkısı süreliğine evden çıkarmaları ve icar artışlarını engelleyecek aynı aplikasyon yürürlüğe koymuş ancak bu teferruatlı vadede sorunun çözümü üzere hareketli olmamıştı.

Fernández hükümetinin elan sonra çıkardığı kanunsa kiracıların korunmasını amaçlıyordu. Kullanılmamış yasa kapsamında iki yıllık kira sözleşmelerinin süresi üç sene kendisine güncellendi. Antrparantez kiralar aile sahipleri tarafından değil, ikinci ve üçüncü yılda kiraların ne büyüklüğünde yükselebileceğini belirleyen ve Hat Bankası eliyle oluşturulmuş endekse bakarak car edilecek.

Öte yandan kanunla birlikte indeks dahilindeki belgisiz artışlara cebin ara sıra karı sahipleri erkenden fiyatları sivri şekilde yükseltirken, diğerleri üstelik ilanları kaldırdı. Pandeminin evvel döneminde makbul kira sabitleme ve müstecir tart uygulamalarıysa kiralık ev piyasasının iyicene daralmasına neden oldu.

Buenos Aires’te kiralık ocak ilanları azaldı

2019’daki ortalamaya nazaran bu yıl payitaht Buenos Aires’teki kiralık ocak ilanlarının sayısı yüzde 12 azaldı.

Buenos Aires bölgesinin bozuk valisi Maria Eugenia Vidal, uygulamanın “gür niyetli olduğunu ancak durumu hem para sahipleri hem da kiracılar amacıyla henüz üstelik kötüleştirdiğini” söylemişti.

Hane sorunuyla birlikte ülkede tedricen derinleşen hesaplı akse kasımda planlı parlamento seçimlerine bile yansımıştı.

Ev sorunuyla birlikte ülkede tedricen derinleşen iktisadi akse kasımda düzenlenen yasama kurulu seçimlerine dahi yansıdı. Seçimler sonucunda ülkede Peronizmin temsilcisi Todos ittifakı, Senato’daki çoğunluğu yitirdi. Böylelikle 1983’ten bu yana ilk kez Peronizm, Senato’bile üstünlüğü kaybetmiş oldu.

“Ebeveynlerimiz gibi eş sahibi olamayacağız”

Ülkedeki konut sorununun sunma fazla hissedildiği şehirlerden Buenos Aires’in merkezinde yaşayan Lucia Cholakian, partneriyle birlikte oturduğu eve verdiği kira ve fatura giderlerinin, gelirinin yüzdelik 40’ına denk geldiğini söylüyor.

28 yaşındaki akademisyen, “Ebeveynlerimiz üzere, zat evimize topluluk olma hayaliyle ati planları yapamayacağız” diyor. Cholakian, Fernández hükümetinin icar uygulamasının detone olduğunu belirtse bile kiracılara daha fazla adalet tanınmasını sağladığı üzere müspet ayrımsız girişim olduğunu bile söyledi. Mavera yandan güre pedagog, sülale sahiplerini ve kiracıları kıygın etmeyecek kararlı bire bir uygulamaya gidilmesi gerektiğini belirtiyor.

“Arjantin belirsizliğin ülkesi” diyen Martin Tetaz ise Fernández hükümetinin göz sorununa ilgili uygulamalarının ülkeyi elan birlikte belirsizliğe sürüklediğini savunmuştu.

Hong Kong hane sıkıntısını inşaatla çözmeye çalışıyor

Dünyanın en fiyatlı evlerinin düz aldığı Hong Kong’de bölük sorunu süreğen benzeri maslahat. Tahminî 7,5 milyonluk erkek, yönetsel bölgenin hep alanının sadece tahminî 30’una yerleşmiş durumda. Kafasız mütezayit yerlerdeyse ormanlık alanlar, bataklıklar, yeşil batın ve otopark alanları bulunuyor.

Hong Kong Başlangıç Yöneticisi Carrie Lam, onlarca yıldır uğraşılan konut sorununu fora etmek amacıyla şehrin kuzeyinde ayrımsız ana şehir oluşturmayı düşündüklerini açıklamıştı.

Şimal Ana Kent adı sunulan proje, Guandong ilindeki Shenzen şehri sınırına andıran bir noktada, 300 kilometrekarelik alana yapılacak.

Proje kapsamında metropolde, yarısından fazlası sıfırdan mensur edilecek toplamda 926 bin konut yapılması bekleniyor. Bölgedeki nüfusunsa yaklaşık 2,5 milyon olacağı öngörülüyor.

Çin’in “Silikon Vadisi” olarak dahi tanıdık Shenzen şehriyle yakınlığından ötürü Şimal Ana Kent’ün aynı inovasyon ve teknoloji bölgesine dönüştürülmesi planlanırken, bu sayede kestirmece 650 bin şahsiyet istihdam yaratılacağı düşünülüyor.

“Sentetik adalar” projesi çevrecilerden tepki topladı

Hong Kong yönetimi 2019’bile da benzeri “bileşimli adalar” projesi açıklamıştı. Buna bakarak Lantau Adası açıklarında 2025’te düz yazı edilmesi planlanan bileşimli adalarda 260 bin dairenin saha alacağı ve bunlardan sunu az yüzde 70’inin kamu konutu olacağı bildirilmişti. Projenin 2032’bile tamamlanması ve adalarda yerleşime başlanması planlanıyor.

Mavera yandan 624 milyar Hong Kong doları (yaklaşık 1 trilyon TL) maliyeti kâin proje, Greenpeace ve Acun Doğayı Dulda Vakfı kabil çevreci sivil cemiyet kuruluşlarından tepki görmüştü.

Çevreciler özellikle bölgede nesli tükenme tehlikesi altındaki gülgûn yunusların, inşaat projesi zımnında engel görebileceğini belirtiyor.

Hong Kong, bölük krizi zımnında serencam dönemde Çin hükümetinin baskısı altında. Çinli yetkililer, bölgedeki krizin sorumlusunun nazik holdinglerin ve gayrimenkul şirketlerinin “inhisarcı davranışı” olduğunu savunuyor.​

Temmuzda Çin hükümeti Hong Kong’daki siftinlik evlerin tamamının 2049’a büyüklüğünde ortadan kaldırılmasına dayalı bir erek belirlemişti. Buna karşın haddinden fazla kısıtlanmış alana cemaat siftinlik apartman dairelerinin yapımı sürüyor. Eylülde şehrin önde gelen inşaat firması Sun Hung Kai, Sai Kung bölgesinde 8,2 metrekareden başlayan ve sunma büyüğü 26,3 metrekare boyutunda daireler mensur etmeye başlamıştı.

“Emlak baronları kazanabilir”

Fakat Hong Kong’daki kazançlı göz inşası girişimlerinin, Çin hükümetinin bölgedeki siyasal etkisini azaltmaya çalıştığı 4 nazik taşınmazlar şirketi olan Henderson, Sun Hung Kai Taşınmazlar, New World and CK Asset’ın işine yarayabileceği da düşünülüyor.

Basamak alacaklar özen! 42 bin TL’ye kadar destek veriliyor…

 

İngiltere’de konut piyasası durulmuyor

 

Müteahhitlerden göz fiyatlarına ‘fehamet arazili’ hal

 

Financial Times’a konuşan Hong Kong merkezli Finans şirketi Bocom International’dan yurt analisti Philip Tse, hele Kuzey Ana Şehir projesinin tamamlanmasının 15-20 sene sürebileceğini, bu tam hane fiyatlarının inşaat yapılabilecek mevcut arazilerin kıtlığından dolayı artmaya devam edeceğini, bunun de taşınmazlar şirketlerine daha yukardan bedel ita fırsatı sağlayacağını öne sürüyor.

Nısıf resmi akıl kuruluşu Hong Kong ve Makao Çalışmaları Çin Birliği (Chinese Association of Hong Kong and Macau Studies) Direktörü Tian Feilong üstelik “Hong Kong’daki emlak şirketlerinin ölçüsüz ve yasadışı tekeli ortadan kaldırılmalı ve içtimai hak gerçekleştirilmeli” değerlendirmesinde bulunuyor.

Burada vadi verdiğimiz değişik ülkelerdeki durumdan dahi anlaşılacağı üzere bölük sorunu bodur vadede çözülebilecek kabilinden görünmüyor. Taşınmazlar piyasalarında yürürlüğe konan mütenevvi uygulamalar, geliştirilen projeler ve getirilen sınırlandırmalar, alelumum politik çıkar çatışmaları ve pandeminin soylu erki gidişatı öngörülemez kılması zımnında doğrudan hal üretmekten uzak. Tahaffuz sorunu seçme geçen dönme derinleşirken, çok elan büyük aynı hesaplı krizin önlenmesi için gelecekte hem yerli hem üstelik küresel ölçekte adımlar atılması gerekiyor.