Hakkari’bile Osmanlı İmparatorluğu döneminde düz yazı edilen Zeynel Satış Medresesi’nin, Hakkari Üniversitesince hayata geçirilen proje kapsamında turizme kazandırılması hedefleniyor.

Merkeze sadık Biçer Mahallesi’nde 1560’ta Hakkari Beyi Zeynel Eş marifetiyle yaptırılan ve 1998’dahi planlı yüzey araştırmaları sırasında tespit edilen medresenin kalıntıları, 2005’te kazı ve günahsızlık çalışmalarıyla periyot yüzüne çıkarıldı.

Taşla yapılan hayat, eyvan ve 8 nazar ile Zeynel Satma’in mezarının bulunduğu değerlendirilen medrese, 2016’de Hars ve Turizm Bakanlığı tarafından Hakkari Üniversitesine tahsis edildi.

Üniversite, tarihi yapının restore edilerek ayağa kaldırılması ve turizme kazandırılması üzere iş başlattı.

Öğretim görevlileriyle medresede inceleme yapan Rektör Prof. Dr. Ömer Pakiş, gazetecilere, medresenin kentin tarihi ve kültürü açısından eke yapılardan biri olduğunu söyledi.

Zeynel Satma’in Hakkari’da sunma ince süre klişe yapanların başında geldiğini tamlayan Pakiş, “Zeynel Komutan, Hakkari’nin kültüründe, geçmişinde silinemeyecek izler bırakmıştır. Bu alanda hem fakülte hem dahi türbe var. Medresede ayrımsız mescit, etrafında odalar var. Geniş aynı avlusu var. Büyük ihtimalle Zeynel Bey’in gömülmesini vasiyet ettiği türbesi burada bulunuyor. Haddinden Fazla de iyice taşlarla örgülü tıpkı oyuntu odası, mezarın çevresinde kümelenen medrese odaları var. Bazen odalar günümüzde bile kubbesiyle mıhlı ayakta, bazen odalar birlikte kaypak.” dedi.

Zeynel Eş’in Osmanlı’nın İran’a düzenlediği seferlerde ayrıksı beylerle dolay saflarda yer aldığını ve benzeri çatışmada şehit olduğunu rapor fail Pakiş, medresenin kentte uzun süre mektepli ve alimler yetiştiren fen yuvası olduğunu aktardı.

“Mukteza adımların bir an ilk atılması lazım”

Üniversite olarak tahsisini aldıkları Düzlük Medresesi’nin yaptıkları çalışmayla mebzul duruma geldiğini belirten Pakiş, şu ifadeleri kullandı:

“Mekanın insan üzerinde dokunaklı etkisi var. Bu tür mekanlar şehirlerimizin ruhu gibidir. Bu mekanlar üzerinden kent kültürünü, hafızasını, insanların şehirle ilişkisini, iletişimini haddinden fazla canlı arkaç getirebiliyorsunuz. Buranın da tahsisini Firez ve Turizm Bakanlığından istedik. Sıhhatli olsunlar, restorasyon süresi süresince tahsisi üniversitemize verildi. Hedefimiz 2023 sezonunun başlamasıyla buranın yenileme çalışmalarını başlatıp 2024’ün böylecene üstelik çarkıt hüviyetine kazandırmaktır. 2005’te burada aynı hafriyat çalışması mamul. Vaktiyle toprakla kaplıyken elan korunaklı haldeymiş. Onun üzere burayla ilişkin adımların tıpkı dakika önce atılması gerekiyor.”

araştırma görevlisi Dr. Yaşar Kaplan de Zeynel Mir’in Osmanlı’nın idaresi ve yönetiminin sağlamlaşması üzerine iri çaba sarf eden tıpkı buyruk olduğunu anlattı.

Medresenin yapımıyla ilişkin mütenevvi belgelerin olduğunu tabir eden Kaplan, “Fakülte 1850-60’lı yıllara kadar tedrisata bitmeme ediyor fakat 1863’te kentte nazik tıpkısı sarsıntı oluyor ve şehirdeki yapıların şişman çoğunluğu nazik zarar görüyor. O depremden bilahare Zeynel Satma Medresesi kullanılamıyor ve toprağın altında hafi kalıyor. Darülfünun olarak başka kurumlarla şehrimizin manevi değerlerine ilişkin yapılarını esasen ayağa kaldırıp şehirle bütünleştirmeyi hedefliyoruz.” diye konuştu.