Reisicumhur Recep Tayyip Erdoğan tarafından 10 Mayıs’ta açıklayan 0,99 ve 0,89 oranlı bağan faizli paket, hane sektörüne hareket getirmedi. Paketin açıklanmasıyla birlikte Hazne ve Maliye Bakanlığı’na göre 1 haftada 64 bin ilanda kıymet artışı gözlendi. Dünya’dahi Leyla İlhan imzasıyla meydan düzlük habere ve çağ temsilcilerine bakarak, geliştiricilerin ve dünyalık sahiplerinin yaptığı artışlar bazı noktalarda yüzde 100’ü geçe, hareketliliğin ve satışların azaldığı belirtiliyor. Ara Sıra emlakçılar bile bakir paket sonrası telefonlarının imdi on paralık çalmadığını söyledi.
“Akıntı azaldı, telefonlarımız çalmıyor”
Bindi paketi üzere ölü doğmuş bebek tanımı kullanan İstanbul Emlak Brokerleri Kulübü (İSTEB) Başkanı Ulu Özcan, “0,99 faizli krediyle 1 milyon lira birinci umum hane aldığınızda aylık ödemeniz 14 bin TL. Maaş 14 bin TL ödeyecek birinin da aylık 25 bin TL geliri olması gerekir. Ayrıca 10 sene boyunca hiçbir keyif problemi olmadan bunu ödeme riskini birlikte hücre alması gerekir” dedi. Pakette sunu akilane kısmın kusurlu mütezayit arzlara sunulan destek olduğunu kaydeden Özcan, şöyle konuştu: “Fakat burada ‘1 sene boyunca tek kıymet artırmayacağım’ almak iflasa imza alaşağı etmek demektir. Zira maliyet artıyor. Ya birlikte oradaki çizelge fiyatına yüzde 70 enflasyon öngörüp duyurmak gerekir kim bu posta da talebi düşürüyorsunuz. Nedeniyle alışveriş artmadı ama liste fiyatları yüzde 20 oranında arttı. Olan akıntı üstelik azaldı, telefonlarımız çalmıyor. Çünkü Türkiye’üstelik üretimin mübayaa gücüne seslenme ika sorunu var.”
“Artışlar indirimin cazibesini bulunmayan etti”
Emlak Pazarlama ve Komutan Profesyonelleri Derneği (GAPAS) Başkanı İsmail Özcan, basamak itimat paketindeki nema oranlarının değme ne büyüklüğünde akıllıca olsa üstelik geliştiricilerin ve bölük sahiplerinin anlık yaptığı artışların kazanılan cazibeyi hem bir numara elde hem dahi ikinci elde bulunmayan ettiğini kaydetti. “Bu nedenle kaşıkla sunulan kepçeyle makbuz kabil benzeri format oluştu” diyen Özcan, “Bu nedenle üyelerimiz ortada olumlu yansımasını duymadım. Zımnında değer artışı olmasaydı bu kampanya çok olumlu olacaktı” değerlendirmesinde bulundu. Hane fiyatlarının artmasıyla birlikte maaş ödenmesi gereken emniyet taksidinin yükseldiğini rapor fail Özcan, “Özellikle ilk defa basamak sahibi olacak kişiler için da hane halkının geliriyle uyuşmayan yüreklilik taksitleri oluşturdu. İstanbul’üstelik 100 metrekarelik ayrımsız dairenin fiyatının 1 milyon ila 1,5 milyon lira arasında başladığı bire bir noktada, bu soy yüreklilik maliyetlerini ödeyecek dirimsel seviyesine cemaat kişiler takatli olmadığı için gerekli irade da oluşmadı” dedi.
“Yörekent hatları oluşturulmalı”
Paketin tıpkı günde fiyatları 2 misli artırarak sektöre bir kargaşa getirdiğini kaydeden İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizamettin Aşa, “Faizin düşmesi fırsatçıları harekete geçirdi. Zaten faziletli olan fiyatları elan bile yükseltti. Bu de devletin sunduğu avantajı yok etti ve karı ahzetmek isteyenin önüne engel oldu. 2019’dan beri nema indirimi sonrası değer açık artırma bire bir yordam haline geldi” diyerek konuştu. Aşa, “Göz arzı sıkıntılı. Âdeta mal sahibi kalkışmak isteyenlerin talebi 1 milyon TL’yi geçmeyen evlerde yoğunlaşıyor. Nedeniyle imkanı kısıtlanmış bu kişilere müteveccih yapım sektörü desteklenerek yörekent hatları oluşturulmalı. Kentsel transformasyon hızlandırılmalı ve rezerv alanları kullanılmalı” şeklinde önerilerini sıraladı. Aşa, belediyelerin artan maliyetlerden kontekst hele kentsel inkılap projelerinde ufak tefek eksikleri görmezden gelip yıkılan projeleri hızlandırılması gerektiğini anlatım etti.
300 bin ailenin evi dönüşümde
İstanbul’bile 300 binden aşkın ailenin kentsel dönüşümden dünya kişi evleri dışında ikamet ettiğini belirten Nizamettin Aşa, “Elden kentsel dönüşümle 300 bin ailenin özlük evine dönmesi 300 bin yıpranmamış sığa eylemek. Bu bile kiralık piyasası üzere geçmiş etapta önemli bir celal. Ayrıca ofislerle kamunun elinde süreduran yapılar da meskene dönüşebilir. Zira açlık faktörünü aşmadığımız sürece bu iş hakeza devam edecek” yorumunda bulundu.
“2 MİLYON SINIRI İSTANBUL’DA İŞE YARAMADI”
Bakanlığın 64 bin civarındaki genel ağ ilanında fiyat artışı belirleme ettiğini belirten Göz Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Başkanı Z. Altan Mücevher, Bakanlığın bunları izlem ederek fırsatçılığa izin etmeyeceğini söyledi. Fakat bu artışta ikinci ele verilen sübvansiyonun deli dolu olduğunu nâkil Cevahir, “Hazne ve Maliye Bakanlığıyla ayrımsız araya geldiğimiz toplantıda de söyledik. Birilerine makul zikıymet emlak kredisi kullandırılacaksa konutu olmayanlar önceliklendirilmeli diyorduk. Bunu üstelik gidip ikinci vasıtasız almasın, üretimdeki konutu alsın ki üretimi destekleyelim. Çünkü sunma eksikliği yaşanıyor. Üretimi destekleyince benzeri zamanda istihdamı üstelik sanayiyi bile destekliyoruz” diye niteleyerek konuştu. Öte taraftan bir numara ahali konuta sunulan kredide 2 milyon liralık kısıtlamasının olduğunu tamlayan Cevahir, “2 milyon liralık Küçük Asya’üstelik işe yarıyor. Örneğin bizim Antalya projemizde 1+1 ve 2+1 projelerimizde hisse senedi görüyor. Fakat İstanbul’birlikte beş altı kalıyor. Dolayısıyla İstanbul’bile bu rakamın 3 milyon liralık olmasını istedik. Çünkü kâin haliyle çabucak 1+1 dairelere yarıyor. Ihtimal ileride İstanbul’a hususi bu büyüklük artırılabilir” değerlendirmesinde bulundu.
Konutun fiyatını nahak artıran nakdî ceza alabilir
Konuta destek paketinin açıklanmasının peşi sıra yurt sektöründe bir gecede fahiş fiyatları artışları yaşanırken, Kaynak ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati birlikte bu kadar eylemlerde kâin gerçeklik ve hukuksal kişilerin belirleme edilerek haklarında bazen yaptırımların uygulanacağını ifade etti. Mono Hususiyet Kurucusu Avukat Hanife Emine Kişmiri, “Bu doğrultuda hele genel ağ siteleri aracılığıyla yurt satışlarında, ilanların önceki ve ahir fiyatlarının tespiti türlü olup, yapılacak tespitler akabinde fahiş değer artırımı özne kişiler hakkında idari para cezaları uygulanması mümkündür. Yasa ve yönetmelikler uyarınca, satıcılar eliyle, piyasada daraşlık üretken, piyasa dengesini ve başıboş rekabeti bozucu faaliyetler ile tüketicinin mallara ulaşmasını yasaklayıcı faaliyetlerde bulunulması yasaklanmış olup çap davrananlar hakkında yönetsel mal cezalarına hükmedilebilecektir. Bihakkın bu gibi durumların tespiti için Nahak Yere Karşılık Istimara Müesses üstelik devreye girebilecek, kurulun denetimi neticesinde varılan tespitler ile bile ilgililer üzerine işlem yapılabilecek” bilgisini verdi.
