Artvin’in “sakin şehir” unvanlı Şavşat ilçesinde 1100 yıllık armut ağacının anıt dikme olarak tescil edilmesi amacıyla himmet yürütülüyor.
Vali Yılmaz Doruk, ilçeye sınırlanmış yaklaşık 2 bin rakımlı Yoncalı köyünde, 11 asırdır ayakta kalarak sonuç veren armut ağacını yerinde inceledi.
İlgililerden ağaçla ilgili hikmet alan Doruk, gazetecilere, dünyanın bildirme buğulu armut ağacının hasadını köylülerle birlikte yapmanın mutluluğunu yaşadığını söyledi.
Şahika, ağacın anıt dikme niteliğinde olduğunu ve yüzlerce nesle şahitlik ettiğini belirterek, “Sıradan tıpkı armut ağacı değil, 1100 yaşında. Bu bilimsel namına belirleme edildi. Ongun halen yemiş vermeye bitmeme ediyor. Bu haddinden fazla muştulu ayrımsız buut. Tığ bile zaman anıt ağacını durumunda görerek hasadını yaptık. İlimizde bulunan tahminî 70 asıl armut türünün bire bir çeşidi. Bu ağacın dışında bölgede yaşı kısaca 4-5 elan asırlara müstenit armut ağacını görmekteyiz.” dedi.
Valilik koordinesinde ait kurumlarla ağacın abide ongun adına tescillenmesi için gerekli çalışmalara başladıklarını dile getiren Şahika, şunları kaydetti:
“Yer, Kentçilik ve İklim Değişikli Müdürlüğü, Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi, Artvin Orman Toprak Müdürlüğü bünyesindeki maharet ekiplerimiz bilimsel çalışmalar neticesinde abide ağacın tescil sürecini başlatarak muktezi takibini yapıyorlar. Dünyadaki genişlik buğulu armut ağacına daha tafsilatlı ömürler diliyoruz. Nice nesillere meyvesini tattıran bu ağacımızın, bu lezzeti ati nesillere dahi tattırmasını rüya ediyoruz.”
Günümüze büyüklüğünde metin ayakta kalarak meyvesini nesilden nesle nâkil bu ağacı koruyucu köylülere teşekkürname fail Zirve, “Bizler da bu ağacın değerini bilip bizden sonraki nesillere mıhlı tıpkı şekilde devredeceğiz. Çağlara şahitlik fail ağaçtan etkilenmemek elde değil. Artvin amacıyla haddinden fazla özel bire bir ağaç. Bu anıt ağaç ilimizin ve bölgemizin tanıtımına de ulama sağlayacaktır.” ifadelerini kullandı.
“Ekolojik açıdan çokça balaban ayrımsız değer”
Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Münevver Tüfekçioğlu da literatüre baktıklarında Amerika’da 410 yaşında, Romanya’de da 610 yaşında armut ağaçlarının olduğunu aktardı.
Şavşat’taki armut ağacının yaşını yakalamak amacıyla ilmî icraat yaptıklarını kaydeden Tüfekçioğlu, “Ağacın çapını, boyunu ölçtük. Ağaçtan çoğalma kalemi aldık. Laboratuvarda yaptığımız yaş sayımında, ağacın 1100 yaşında olduğunu ve dünyanın arz nemli ağacı olduğunu tespit ettik. Bu armut ağacının 6.5 metre çevresi var.” değerlendirmesinde bulundu.
Tüfekçioğlu, armudun anavatanın Rum olduğunu ve bu coğrafyada bu kadar buğulu benzeri ağacın olmasının kendilerini haddinden fazla bahtiyar ettiğini vurgulayarak, Şavşat’taki bu anıt ağacın malumat dünyası için kalıtım bilimi tıpkısı gerçek olacağını söyledi.
Ağaçtaki armutların 1100 sene öncesinin genlerini taşıdığını dile getiren Tüfekçioğlu, şunları kaydetti:
“Başta ilimiz görünmek için ülkemizin turizmine ve tanıtımına mehabetli bire bir yardım sağlayacağına inanıyoruz. Ülkemiz dünyadaki ekosistemlerin tıpkı maketi yerinde. Artvin’da Türkiye’deki ekosistemlerin maketi durumundadır. Hakeza abide ağaçları nail olmak, bu ağaçların zinde şekilde meyve verdiğini kaplamak ve hasadını boşaltmak köylüler kabil bizleri üstelik sevindirdi. Ekolojik açıdan çokça muhteşem benzeri derece. Korunması ve kollanmasında fariza bizlere düşüyor. Bunun tescil altına alınması üzere süreci başlattık. Proses devam ediyor.”
Programda, SELIM Fırka Artvin Mebus Erkan Balta, Şavşat Kaymakamı Yusuf Akış, Şavşat Belediye Başkanı Nihat Acar, Orman Havza Müdürü Minar Sinan Özkaya ve vatandaşlar meydan aldı.
